Խոակին Խեսուս Կապառոս Կամինո: Ընկերների համար՝ Խոակին Կապառոս, իսկ ֆուտբոլում՝ պարզապես Կապառոս: Մեզ արդեն քաջ հայտնի, հարազատ դարձած Կապառոսը իսպանական մարզչական դպրոցի լավագույն արտադրանքներից է: Փորձառու մասնագետը Լա լիգայում՝ որպես մարզիչ, ամենաշատ խաղեր անցկացրածներից է: Իսպանիայի առաջնությունում 6-րդ հորիզոնականն է զբաղեցնում անցկացրած խաղերի քանակով (510 խաղ):
Կապառոսի հետ Հայաստանի հավաքականը ցույց է տալիս արդյունքներ, որոնց մասին երազել չէինք կարող: Իսպանացի մասնագետի գլխավորությամբ Հայաստանի հավաքականի ու հայկական ֆուտբոլի մասին փոխվում է բոլորի կարծիքը, այդ թվում՝ միջազգային մամուլի: Իսկ ո՞վ է Կապառոսը, ինչպե՞ս է նա տեսնում ֆուտբոլը, ի՞նչ առանձնահատկություններով է աչքի ընկնում և ի՞նչ ճանապարհ է անցել:
Փիլիսոփայությունը
Կապառոսն ուրույն մոտեցումներ ու պատկերացումներ ունի ֆուտբոլի մասին: Ինչպես գրեթե միշտ երևացել է իր թիմերում և ինչպես հենց ինքն է նշել՝ ֆուտբոլն այս մասնագետի համար ինտենսիվություն բառի հոմանիշն է. «Յուրաքանչյուր խաղից առաջ ես պետք է վստահ լինեմ, որ ֆուտբոլիստներս խաղադաշտում են թողնելու իրենց էներգիայի վերջին կաթիլը»:
Կապառոսի համար ֆուտբոլը ջանք է և անվերջանալի աշխատանք, որովհետև նրա բառարանում հանգստություն բառը բացակայում է. ագրեսիվություն, բարձր պրեսինգ ու արագություն: Կապառոսի թիմերը միշտ ունեցել են/ունեն բնավորություն, որոնք մարտնչում են մինչև վերջ: Նրանք չեն ճանաչում հեղինակություն ու իրենց խաղն են թելադրում՝ անկախ նրանից, թե որ թիմի դեմ են խաղում: 2003/04 մրցաշրջանում հենց Կապառոսի «Սևիլիան» հուժկու ապտակ հասցրեց «գալակտիկոսյան» «Ռեալին». Զիդանի, Ռաուլի, Ռոնալդոյի ու Բեքհեմի թիմին անդալուզցիները ջախջախեցին 4-1 հաշվով:
Կապառոսի համար ֆուտբոլում հաղթում է կոլեկտիվն ու թիմային խաղը, այլ ոչ թե անհատականությունները: Նա այն մարզիչներից չէ, որի թիմերն ունեն հարձակվողական տոտալ խաղաոճ կամ պաշտպանողական ու հակագրոհային: Կապառոսն այնպես է աշխատում, որ իր թիմը կարողանա պաշտպանվել կամ հարձակվել՝ ըստ իրավիճակի: Նա չի հիմնվում ինչ-որ ֆուտբոլիստի անհատական վարպետության վրա: «Ինձ համար ֆուտբոլը հավասարակշռությունն է հարձակման ու պաշտպանության միջև: Եթե ուժեղ է միայն ձեր հարձակումը, կամ միայն պաշտպանությունը, ուրեմն չեք հաղթի», – ասում է Կապառոսը:
Մեթոդները
Կապառոսը շատ է աշխատում ֆուտբոլիստների անհատական որակները բարելավելու ուղղությամբ: Նա ամեն ինչ անում է, որ զարգացնի տվյալ ֆուտբոլիստի ուժեղ կողմը, իսկ ժամանակի ընթացքում փորձի ուղղել նաև բացերը: Այս ամենի համար նա ունի գործընկեր, որը կնկարահանի բոլոր մարզումները, ինչից հետո նա դիտում է մարզումն ու քննարկում ֆուտբոլիստների հետ անհատապես: «Ֆուտբոլիստի առջև պետք է մեծ պահանջներ դնել, բայց նաև պետք է թույլ տալ նրան սխալվել»:
Կապառոսն իր թիմերի հետ առանձին մարզում է անցկացնում ու աշխատում տակտիկայի, տեխնիկայի ու ֆիզիկական պատրաստվածության ուղղությամբ: Հանդիպումներից առաջ Կապառոսը ֆուտբոլիստների հետ ուսումնասիրում է մրցակից թիմին, հասկանում նրանց ուժեղ ու թույլ կողմերը: Խաղի ավարտից հետո Կապառոսը ֆուտբոլիստների հետ քննարկում է տվյալ հանդիպման ամենաառանցքային դրվագներն ու մատնանշում խաղացողների սխալները:
Մեր ընտրանին
-
«Ֆուտբոլը մարմնավաճառից միանձնուհի կարող է դառնալ 5 րոպեում». Խոակին Կապառոսի ամենահետաքրքիր մտքերը
-
«ՍուպերՄոնչին». Աշխարհի լավագույն մարզական տնօրենի հաջողության գաղտնիքները
-
Մեկնարկը տրված է. 5 պատճառ, թե ինչու կարող ենք երազել Կատարի մասին
Ֆուտբոլիստների աճը
Կապառոսը երբեք չի զլանում ուսումնասիրել նոր, երիտասարդ ֆուտբոլիստների, որոնց շանս է տալիս ու օգնում իրացնել ներուժը, ինչն արդեն տեսնում ենք Հայաստանի հավաքականի օրինակով (Էդուարդ Սպերցյան, Ժիրայր Շաղոյան և այլոք): Ֆուտբոլիստները, որոնց ոչ ոք նախկինում չէր ճանաչում, անցնում են Կապառոսի «ձեռքի տակով» և դառնում աստղեր, հրավիրվում հավաքական, միլիոնների դիմաց տեղափոխվում այլ ակումբներ:
Այս առումով հիշարժան է Կապառոսի՝ «Սևիլիայում» անցկացրած էտապը 2000-ից 2005 թվականներին: Կապառոս-Մոնչի տանդեմն այդ տարիներին փոխեց անդալուսիական ակումբի պատմությունը՝ այդ թվում կադրերի ճիշտ ընտրությամբ: Մոնչիի գլխավորությամբ սկաուտական թիմը գտնում էր լավ երիտասարդների, իսկ Կապառոսն առավելագույնը քաղում նրանցից: Այդպես՝ բրազիլական «Բահիա» ակումբից «Սևիլիա» տեղափոխվեց Դանի Ալվեսը, որը հետագայում դառնալու էր 21-րդ դարի լավագույն աջ պաշտպաններից մեկը: 2003-ին ակումբը պայմանագիր է կնքում Ժուլիո Բապտիստայի հետ, որը Կապառոսի թեթև ձեռքով կենտրոնական կիսապաշտպանից դառնում է ռմբարկու և տեղափոխվում «Ռեալ»:
Կապառոսը նաև բացահայտում է Սերխիո Ռամոսին, Խեսուս Նավասին, Անտոնիո Պուերտային, որոնք հենց իսպանացի մասնագետի օրոք են նշում իրենց նորամուտը: «Սևիլիայում» իր վերջին մրցաշրջանում Կապառոսը մեկ այլ «հրաշք» է գործում. այս անգամ ասպարեզ է դուրս գալիս Ռենատոն, իսկ ակումբը մարզչի ցուցումով գնում է Ադրիանոյին: Կապառոսի փայլուն աշխատանքի շնորհիվ «Սևիլիայի» բյուջեն այդ տարիներին համալրվում է 100 միլիոն եվրոյով, իսկ թիմը՝ Եվրոպայի ու Աշխարհի չեմպիոններով:
Բնավորությունը
Խոակին Կապառոսը պարզապես ստրատեգ չէ. նա խարիզմատիկ կերպար է, որի կողքով հնարավոր չէ անտարբեր անցնել: Իսպանացի մասնագետն ունի բնավորության առանձնահատկություններ, որոնց շնորհիվ կարողանում է ստեղծել հզոր թիմեր:
65-ամյա մասնագետը թիմում ամենից շատ գնահատում է հարգալից մթնոլորտն ու միասնականությունը: Արդեն հասցրեցիք համոզվել, թե ինչ տոնախմբություն է կազմակերպվում Կապառոսի թիմի հանդերձարանում, երբ կա հաղթանակ: «Մալյորկայում» աշխատելու տարիներին Կապառոսը ֆուտբոլիստներին նույնիսկ լիցքաթափվելու իր տարբերակներն է առաջարկել. «Եթե հոգնածություն եք զգում, հիշեք Իբիցայի խնջույքների, գարեջրի մասին»:
Կապառոսը նաև լավ հումոր ունի: Եղավ մի շրջան, երբ «Սևիլիայի» ֆուտբոլիստների բախտը չէր ժպտում մրցակցի դարպասի դիմաց. «Վստահ եմ՝ այս տարի մեզ համար հատուկ մրցանակ են հորինելու՝ դարպասաձողերի մրցանակը, որը մենք հաղթելու ենք մեծ առավելությամբ», – կատակել էր Կապառոսը:
Իսպանացի մասնագետը, սակայն, չի հանդուրժում անարդար վերաբերմունքն ու մամուլի տարածած սխալ տեղեկությունները: 2014-ին, երբ նա «Գրանադան» էր գլխավորում, «Ռեալի» դեմ խաղից առաջ հարցազրույց էր տվել Marca պարբերականին: Հեղինակավոր պարբերականն իր համարի գլխավոր էջում սխալ էր վերնագրել Կապառոսի խոսքերը. «Միայն խնդրում եմ, որ «Ռեալը» վրաերթի չենթարկի իմ թիմին»: Նախախաղային մամուլի ասուլիսում Կապառոսը չզսպեց իր զայրույթը:
«Իմ փորձը միշտ հուշում է, որ երբեք չպետք է հետևեմ լրատվամիջոցներին ու կարդամ թերթեր: Ես այդպես էլ անում եմ: Բայց սա ի՞նչ վերնագիր է. միայն խնդրում եմ, որ «Ռեալը» վրաերթի չենթարկի իմ թիմի՞ն: Ինչպե՞ս կարող եմ այս հայտարարությամբ մոտիվացնել իմ թիմին, մեր երկրպագուներին: Ինձ ճանաչող մարդիկ լավ գիտեն, որ ես նույնիսկ սեփական հորս, որին բոլորից շատ եմ սիրում աշխարհում, ոչինչ հենց այնպես չեմ նվիրի», – ասաց Կապառոսն ու հենց ասուլիսի ժամանակ պատռեց Marca-ի այդ համարը:
Cuando Joaquín Caparrós rompió la portada del Marca en mitad de una rueda de prensa. pic.twitter.com/4QKt933CbV
— Ídolos (@Idolos_show) April 13, 2020
Անցած ճանապարհն ու նվաճումները
Կապառոսը, որը ծնունդով Անդալուսիայի Ուտրերա քաղաքից է. այստեղ ամենուր ֆլամենկո էր, կիթառ, պալմաներ ու պարեր, բայց մանկության տարիներից Կապառոսը հասկացել է, որ իր գլխավոր կիրքը ֆուտբոլն է: «11 տարեկան էի, երբ ընկերներս լսեցին ինձ ու խաղացին այնպես, ինչպես ես էի ասել նրանց: Նրանք կիրառեցին իմ առաջին տակտիկան: Այդ պահին հասկացա՝ որն է լինելու իմ մասնագիտությունը», – պատմում է Կապառոսը:
Իսպանացին, այնուամենայնիվ, սկսում է իր ուժերը փորձել որպես ֆուտբոլիստ: Սկզբում ընդունվում է տեղի ակադեմիա, այնուհետև տեղափոխվում «Ռեալի» կանտերա: Բայց 26 տարեկանում նա հասկանում է, որ թոփ ֆուտբոլիստ չի դառնա, և սկսում է իր մարզչական երկար ճանապարհը:
Նույնիսկ պարտությունները պետք է վայելել. Կապառոս
Մի քանի տարի հանրությանը ոչինչ չասող թիմեր մարզելուց հետո («Մոտիլյա», «Մանսանարես», «Ալկասար», «Կոնկենսե» և այլն) Կապառոսը 1996-ին գլխավորում է իր առաջին պրոֆեսիոնալ ակումբը՝ «Ռեկրեատիվոն», որտեղ աշխատում է 3 տարի: Կապառոսի գլխավորությամբ «Ռեկրեատիվոն» Սեգունդա Բ-ից բարձրանում է Սեգունդա: 44-ամյա Կապառոսը պատրաստ էր ավելի մեծ թռիչքի՝ ավելի պատասխանատու ակումբում աշխատելուն:
1999-ին նա գլխավորում է «Վիլյառեալը»՝ ակումբը, որը միակն է, որտեղ Կապառոսը ձախողել է: Այդ տարի «դեղին սուզանավը» իջնում է Սեգունդա:
Կապառոսի հաջորդ կանգառը «Սևիլիան» էր՝ իր քաղաքի գլխավոր ակումբը, որը Կապառոսը երազում էր մարզել: «Սանչես Պիսխուանի» պահեստայինների նստարանին լինելով՝ Կապառոսը «Սևիլիային» բարձրացնում է Լա լիգա, ու միանգամից դարձնում թիմ, որը պայքարում է եվրագավաթների համար: 2 անգամ նա թիմի համար նվաճում է ՈւԵՖԱ-ի գավաթի ուղեգիր: Կապառոսը «Սևիլիայի» երկրպագուների համար լեգենդ դարձավ, «Սևիլիան» էլ մնաց իր սրտում. Կապառոսը որտեղ էլ գնում է, երբեք չի մոռանում անդալուսիական ակումբի մասին:
2005-ին մասնագետի պահանջարկն ավելանում է, նրա հետ ցանկանում են պայմանագիր կնքել «Դեպորտիվոն» ու «Վալենսիան»: 2 տարի «Դեպորտիվոյում» աշխատելուց հետո Կապառոսը գլխավորում է արդեն Բիլբաոյի «Ատլետիկը», որտեղ նրա թիմը խաղային մեծ աճ է գրանցում: Նա կրկին բացահայտում է որակյալ երիտասարդների (Խավի Մարտինես, Սուսաետա, Ֆերնանդո Լյորենտե) և բասկյան թիմին 2009-ին հասցնում Իսպանիայի գավաթի եզրափակիչ (25 տարվա դադարից հետո)՝ կիսաեզրափակիչում մրցաշարից դուրս թողնելով «իր» «Սևիլիային»:
Կապառոսը հետագայում շարունակեց աշխատել իսպանական տարբեր ակումբներում՝ «Լևանտեում», «Մալյորկայում», «Գրանադայում» և «Օսասունայում»: Կապառոսը նաև մարզել է արտասահմանյան երկու ակումբ՝ շվեյցարական «Քսամաքսը» և կատարական «Ալ Ահլին»: Կապառոսը դեռ կարող է ևս մեկ աշխատանքային այց կատարել Կատար:
2016-ին Կապառոսը շատ մոտ էր Իսպանիայի հավաքականը գլխավորելուն: Վիսենտե դել Բոսկեի հեռանալուց հետո Իսպանիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիան ընտրություն էր կատարում հենց Կապառոսի և Խուլեն Լոպետեգիի միջև: Ի վերջո՝ Իսպանիայի հավաքականը գլխավորեց Լոպետեգին, բայց այդ պատմությունն այնքան էլ լավ ավարտ չունեցավ:
2019-ին Կուենկա քաղաքը ներկայացնող «Կոնկենսե» թիմը, որտեղ Կապառոսը խաղացել է ու մարզել այդ ակումբը, իր տնային մարզադաշտը՝ «Լա Բենեֆիսենսիան» անվանափոխեց Կապառոսի պատվին: Այն այժմ կոչվում է «Խոակին Կապառոս Կամինո»: Կապառոսն այդ քաղաքում ֆուտբոլի զարգացման գործում շատ մեծ ներդրում է ունեցել:
Այսպիսին է Խոակին Կապառոսը՝ Եվրոպայի մասշտաբներով բարձրակարգ ու փորձառու մասնագետ, որ սիրում է նոր մարտահրավերներ, սիրում է իր հետքը թողնել այն թիմերում, որ մարզել է, սիրում է ուժեղացնել ու նոր խաղամակարդակի վրա բարձրացնել իր թիմերին: Կապառոսը տառապում է լեիկեմիա հիվանդությամբ, բայց նրա մեծագույն հիվանդությունը ֆուտբոլն է:
«Կապառոսյան». Marca-ի օրիգինալ արձագանքը՝ Հայաստանի հավաքականի հաղթանակին
Հայաստանի հավաքականի վերջին նորությունները